Ο τρίτος γύρος της ηλεκτρονικής έρευνας του Eurofound που διενεργήθηκε τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2021 εστιάζει στην κοινωνική και οικονομική κατάσταση των ατόμων που ζουν στην Ευρώπη, ένα σχεδόν ολόκληρο έτος μετά την επιβολή των περιορισμών λόγω της πανδημίας COVID-19. Στην παρούσα έκθεση αναλύονται τα βασικά ευρήματα της έρευνας και παρακολουθούνται οι εξελίξεις και οι τάσεις που κυριαρχούν στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ από τη στιγμή που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η έρευνα, τον Απρίλιο του 2020. Προσδιορίζονται επίσης ζητήματα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως π.χ. η αύξηση της εργασιακής ανασφάλειας λόγω του κινδύνου απώλειας των θέσεων εργασίας, η επιδείνωση της ψυχικής υγείας, η επιβράδυνση της προόδου που είχε συντελεστεί πρόσφατα στον τομέα της ισότητας των φύλων, η υποχώρηση της εμπιστοσύνης έναντι των θεσμών, η επιδείνωση της ισορροπίας επαγγελματικής-προσωπικής ζωής και η αύξηση της επιφυλακτικότητας έναντι των εμβολίων. Στα αποτελέσματα της έρευνας επισημαίνεται η ανάγκη εφαρμογής μιας σφαιρικής προσέγγισης και η στήριξη όλων των κοινωνικών ομάδων που επλήγησαν σφοδρά από την κρίση ώστε να μην επιδεινωθεί περαιτέρω η κατάστασή τους.
Key findings
Η ψυχική υγεία όλων των ηλικιακών ομάδων έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα, ένα και πλέον έτος μετά την εκδήλωση της πανδημίας. Το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται κυρίως στους νέους και στα άτομα που έχασαν τη δουλειά τους.
Οι υφιστάμενες ανισότητες διευρύνονται λόγω του δυσανάλογου αντικτύπου που προκάλεσε η πανδημία στις ευάλωτες ομάδες. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, όσοι βρίσκονταν ήδη σε ευάλωτη κατάσταση δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Η ικανοποίηση των πολιτών από τα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν λόγω της κρίσης σημείωσε κατακόρυφη πτώση καθώς μόνο το 12% θεωρεί πλέον ότι τα μέτρα στήριξης είναι δίκαια, έναντι ποσοστού 22 % το καλοκαίρι του 2020. Επίσης, το ποσοστό των πολιτών που θεωρούν εύκολο να λάβουν στήριξη και χαρακτηρίζουν αποτελεσματικά τα μέτρα στήριξης μειώθηκε από 16 % το καλοκαίρι του 2020 σε 10 % την άνοιξη του 2021. Περίπου ένας στους δέκα ερωτηθέντες υπέβαλε αίτηση για οικονομική στήριξη, η οποία απορρίφθηκε.
Ο δείκτης της εμπιστοσύνης στους θεσμούς κατρακύλησε σε χαμηλά επίπεδα, όπως μεταξύ άλλων ο δείκτης εμπιστοσύνης στις εθνικές κυβερνήσεις, ο οποίος μειώθηκε από 4,6 το καλοκαίρι του 2020 σε 3,9 την άνοιξη του 2021. Η εμπιστοσύνη στις εθνικές κυβερνήσεις όλων των κρατών μελών υποχώρησε σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που είχαν καταγραφεί όταν ξεκίνησε η πανδημία. Πτώση σημείωσε επίσης η εμπιστοσύνη στην ΕΕ, η οποία ωστόσο παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα από την εμπιστοσύνη έναντι των εθνικών κυβερνήσεων.
Πάνω από το ένα τέταρτο των κατοίκων της Ευρώπης δηλώνουν επιφυλακτικοί έναντι του εμβολίου της COVID-19, με τους άνδρες να εμφανίζονται περισσότερο επιφυλακτικοί (29 %) από τις γυναίκες (25 %). Η επιφυλακτικότητα έναντι του εμβολίου συσχετίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό με τα χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης και χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης καθώς οι χώρες που καταγράφουν χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα επιφυλακτικότητας έναντι του εμβολίου.
The report contains the following lists of tables and figures. The corresponding data for the tables and figures is available as an Excel download (328KB .xlsx).
List of tables
- Table 1: Location of work and average hours worked during the pandemic, EU27 (%)
- Table 2: Proportion of parents declaring they are too tired after work to do household jobs, EU27 (%)
- Table 3: Proportion of respondents reporting having negative feelings by age and gender, EU27 (%)
- Table 4: Request for support by employment status, EU27 (%)
- Table 5: Proportion of financially fragile respondents by employment status, EU27 (%)
- Table 6: Proportion of respondents reporting difficulties making ends meet by employment status, EU27 (%)
- Table 7: Proportion of respondents reporting arrears by group, EU27 (%)
- Table 8: Trust in the EU by sociodemographic group (mean scores), EU27 (%)
- Table 9: Trust in the national government and the EU by financial support (mean scores), EU27 (%)
List of figures
- Figure 1: Respondents who lost their job (of those who were employed before the pandemic) by country, EU27 (%)
- Figure 2: Preference to work from home post-pandemic, EU27 (%)
- Figure 3: Proportion of parents declaring they would like more online schooling for their children, even when the pandemic is over, EU27 (%)
- Figure 4: Risk of depression by age group and survey round, EU27 (%)
- Figure 5: Unmet need for healthcare during the pandemic by country, EU27 (%)
- Figure 6: Unmet need for healthcare by type of healthcare, spring 2021, EU27 (%)
- Figure 7: Requests for different types of support measures, summer 2020 and spring 2021, EU27 (%)
- Figure 8: Views about pandemic support measures, summer 2020 and spring 2021, EU27 (%)
- Figure 9: Views about pandemic support measures by country, spring 2021, EU27 (%)
- Figure 10: Proportion of respondents reporting difficulties making ends meet by country, EU27 (%)
- Figure 11: Pessimism about financial situation by economic situation, EU27 (%)
- Figure 12: Proportion of respondents stating that their financial situation will get worse, EU27 (%)
- Figure 13: Trust in institutions (mean scores), EU27 (%)
- Figure 14: Trust in the EU by country (mean scores), EU27 (%)
- Figure 15: Trust in national governments by country and survey round, EU27 (%)
- Figure 16: Stated intention to take vaccine by country, EU27 (%)
- Figure 17: Sociodemographic characteristics of people with vaccine hesitancy in Europe, EU27 (%)
- Figure 18: Reasons for vaccine hesitancy, EU27 (%)
- Figure 19: Trust in institutions among people who are vaccine hesitant and non-hesitant, EU27 (%)
- Figure 20: Vaccination hesitancy before and after 11 March 2021, EU27 (%)
- Infographic: Living, working and COVID-19