Working conditions and sustainable work
Αύξηση της τηλεργασίας: ο αντίκτυπος στις συνθήκες εργασίας και στους κανονισμούς
Published:
08 December 2022
Ενημερώθηκε:
3 Ιανουάριος 2023
Research report
Abstract
Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει την έρευνα του Eurofound σχετικά με την τηλεργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 το 2020 και το 2021. Διερευνά τις αλλαγές στη συχνότητα της τηλεργασίας, τις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων που εργάζονται από το σπίτι και τις αλλαγές στους κανονισμούς για την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με αυτή την εργασιακή ρύθμιση. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν μια ταχεία κλιμάκωση της τηλεργασίας που προκλήθηκε από την πανδημία: το 2021, 2 στους 10 Ευρωπαίους εργαζόμενους τηλεργάζονταν – αριθμός που πιθανότατα δεν θα είχε επιτευχθεί πριν από το 2027 εάν δεν είχε εκδηλωθεί η πανδημία. Η κρίση στον τομέα της υγείας απελευθέρωσε το κοινωνικό και τεχνολογικό δυναμικό για ευελιξία όσον αφορά τον χρόνο και τον τόπο εργασίας. Οι επιπτώσεις της τηλεργασίας στις συνθήκες εργασίας ήταν αρχικά δύσκολο να προσδιοριστούν επειδή ήταν δύσκολο να διαχωριστούν από παράγοντες που προκαλούνταν από την πανδημία, όπως ο περιορισμός της κυκλοφορίας των πολιτών και το κλείσιμο σχολείων. Ωστόσο, τόσο οι θετικές συνέπειες, όπως η συμβολή της τηλεργασίας στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, όσο και οι αρνητικές επιπτώσεις, όπως η μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και η αύξηση των υπερωριών, έχουν γίνει σαφώς πιο αισθητές. Η αύξηση της τηλεργασίας και η συνειδητοποίηση των συνεπειών της στις συνθήκες εργασίας οδήγησαν σε μια νέα εστίαση στα ρυθμιστικά πλαίσια, με νέους κανονισμούς τηλεργασίας που εγκρίθηκαν σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ.
Key findings
Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει! Νέα ευρήματα δείχνουν ότι 41,7 εκατομμύρια εργαζόμενοι εργάζονταν εξ αποστάσεως σε ολόκληρη την ΕΕ το 2021, επιβεβαιώνοντας τον διπλασιασμό των εργαζομένων με τηλεργασία από το 2019. Ενώ υπήρξε μια μικρή μείωση το 2022, αυτή η ανοδική τάση αναμένεται να συνεχιστεί καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις αυξάνουν τον αριθμό των θέσεων απασχόλησης με δυνατότητα τηλεργασίας και οι προτιμήσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών τείνουν περισσότερο προς την εργασία εξ αποστάσεως.
Η πανδημία κατέδειξε το τεράστιο δυναμικό της τηλεργασίας βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των εργαζομένων, επιτρέποντάς τους να εξισορροπούν τον χρόνο εργασίας τους με την ιδιωτική και οικογενειακή τους ζωή. Οι εργαζόμενοι χρειάζονταν επίσης λιγότερο χρόνο μετακίνησης και διέθεταν μεγαλύτερη εργασιακή αυτονομία και ευελιξία, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα στον χώρο εργασίας.
Η επικράτηση της τηλεργασίας δεν επηρεάζεται απαραιτήτως από το φύλο, αν και ελαφρώς περισσότερες γυναίκες τηλεργάζονται σε σχέση με τους άνδρες. Ωστόσο, λόγω του υφιστάμενου διαχωρισμού των ρόλων των φύλων, υπάρχουν διαφορές στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς οι γυναίκες, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν πιο πιθανό να επωμιστούν το βάρος της πρόσθετης, μη αμειβόμενης εργασίας και δυσκολεύτηκαν περισσότερο από τους άνδρες να εξισορροπήσουν την τηλεργασία με την ιδιωτική τους ζωή.
Αρκετές χώρες στην ΕΕ έχουν επικαιροποιήσει τη νομοθεσία τους για την τηλεργασία. Ωστόσο, δεν υπάρχει προσέγγιση «ενιαίας αντιμετώπισης» για όλους, καθώς οι κλάδοι και οι εταιρείες των κρατών μελών της ΕΕ χρειάζονται διαφορετικούς συνδυασμούς κανονισμών, πρακτικών και εργασιακής νοοτροπίας. Αυτό καταδεικνύει ότι οποιαδήποτε μελλοντική νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίζει τις υφιστάμενες διαφορές μεταξύ των χωρών κατά τη διευκόλυνση της ανάπτυξης κατάλληλων κανονισμών τηλεργασίας σε εθνικό επίπεδο. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν τον κρίσιμο ρόλο του κοινωνικού διαλόγου στην εφαρμογή κανονισμών τηλεργασίας που προστατεύουν τις συνθήκες εργασίας και δημιουργούν θετικά αποτελέσματα τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους.
Η αύξηση της τηλεργασίας μετά την πανδημία ενδέχεται να έχει επιδεινώσει περαιτέρω το μισθολογικό χάσμα και το χάσμα απασχόλησης μεταξύ των εργαζομένων υψηλής και χαμηλής ειδίκευσης, καθώς έχει επικρατήσει κυρίως σε καλύτερα αμειβόμενα επαγγέλματα υψηλότερης ειδίκευσης, προκαλώντας ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων που έχουν πρόσβαση στην τηλεργασία και εκείνων που δεν έχουν. Δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι με πρόσβαση στην τηλεργασία μπορούν να απολαμβάνουν μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια, καλύτερους μισθούς και δυνητικά μεγαλύτερη αυτονομία και καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ εκείνων που μπορούν να τηλεργαστούν και εκείνων που δεν μπορούν.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
Table 1: Frequency working with ICT from home and statistical sources
Table 2: Share of teleworkable employment, 2020, EU27 (%)
Table 3: Telework categories based on the EWCTS 2021
Table 4: Share of employees with a poor work–life balance, by telework arrangement, gender and whether or not they have children, EU27 (%)
Table 5: Telework regulation clusters
Table 6: Changes in national regulations of telework
Table 7: Main topics addressed in telework legislative reforms
Table 8: Overview of national-level (cross-industry) collective agreements on telework
List of figures
Figure 1: Share of employees working from home, 2008–2021, EU27 (%)
Figure 2: Simple projections of the share of employees working from home in a non-pandemic scenario, 2012–2035, EU27 (%)
Figure 3: Share of employees working from home, 2019–2021, EU27 (%)
Figure 4: Employees working from home by sex, 2021 (%) and 2019–2021 (percentage point change), EU27
Figure 5: Employees working from home by sex and country, 2021, EU27 (%)
Figure 6: Employees working from home by age, 2021 (%) and 2019–2021 (percentage point change), EU27
Figure 7: Employees working from home by size of business, 2020 (%) and 2019–2020 (percentage point change), EU27
Figure 8: Share of employees working from home by country, 2019–2021, EU27 (%)
Figure 9: Share of employees working from home by settlement type, 2020 (%) and 2019–2020 (percentage point change), EU27
Figure 10: Share of employees working from home by level of education, 2020 (%) and 2019–2020 (percentage point change), EU27
Figure 11: Employees working from home by occupation, 2020 (%) and 2019–2020 (percentage point change), EU27
Figure 12: Employees working from home by sector, 2020 (%) and 2019–2020 (percentage point change), EU27
Figure 13: Share of employees in teleworkable employment by sex and country, 2020, EU27 (%)
Figure 14: Average wage levels by degree of teleworkability and sex, 2018 (average wage levels in 2018 are equal to 100), EU27
Figure 15: Absolute change (thousands) in employment levels by occupations’ degree of teleworkability and sex, 2018–2019 (a) and 2019–2020 (b), EU27
Figure 16: Share of full-time employees working long (weekly) hours by telework arrangement, 2021, EU27 (%)
Figure 17: Share of full-time employees working overtime, working during their free time and working more than 40 hours per week by telework arrangement (%)
Figure 18: Share of employees in telework arrangements (full-time and partial telework) working overtime compared with the national average of all workers, 2021 (%)
Figure 19: Share of teleworking employees with a poor work–life balance compared with the national average of all workers, EU27 (%)
Figure 20: Share of employees with a poor work–life balance by gender and telework arrangement, EU27 (%)
Figure 21: Share of employees feeling too tired after work to do some of the household jobs that need to be done by telework arrangement, EU27 (%)
Figure 22: Share of employees finding it difficult to concentrate on their job because of family responsibilities, EU27 (%)
Figure 23: Share of employees reporting headaches and eyestrain by telework arrangement, EU27 (%)
Figure 24: Share of teleworkers experiencing anxiety, compared with teleworkers and the national average of all workers, 2020–2021 (%)
Figure 25: Employees’ well-being score (out of 100) by telework arrangement, 2021, EU27
Figure 26: Regulatory sources of telework in the EU countries
Figure 27: Number of sectors covered by sectoral agreements with telework provisions by selected Member States, 2021
- Number of pages
-
86
- Reference nº
-
EF22005
- ISBN
-
978-92-897-2297-1
- Catalogue nº
-
TJ-09-22-648-EN-N
- DOI
-
10.2806/069206
- Permalink
Cite this publication
Eurofound (2022), The rise in telework: Impact on working conditions and regulations, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Related publications
Publication series
