Industrial relations and social dialogue
Abstract
Μετά από έναν κύκλο συντηρητικών παρεμβάσεων όσον αφορά τον καθορισμό των κατώτατων μισθών για το 2021, οι ονομαστικές τιμές των μισθών αυξήθηκαν σημαντικά για το 2022 και, παράλληλα, οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας μειώθηκαν και οι οικονομίες και οι αγορές εργασίας παρουσίασαν σημάδια ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό, 20 από τα 21 κράτη μέλη της ΕΕ με θεσμοθετημένους κατώτατους μισθούς αύξησαν τις τιμές τους. Τα κράτη μέλη από την κεντρική και την ανατολική Ευρώπη παρουσίασαν σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τα προ της διεύρυνσης κράτη μέλη, ενώ η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη Γερμανία. Ωστόσο, εάν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, πραγματική αύξηση του κατώτατου μισθού σημειώθηκε σε μόλις έξι κράτη μέλη.
Εάν συνεχιστούν οι υφιστάμενες πληθωριστικές τάσεις, είναι αμφίβολο το κατά πόσο θα υπάρξει πραγματική αύξηση των κατώτατων μισθών σε οποιαδήποτε χώρα το 2022. Οι σημαντικές απώλειες στην αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό ενδέχεται να αποτελέσουν κυρίαρχο χαρακτηριστικό, εκτός εάν το πρόβλημα αντιμετωπισθεί από τις αλλαγές πολιτικής κατά τη διάρκεια του έτους. Σε γενικές γραμμές, οι διαδικασίες καθορισμού των κατώτατων μισθών και η σχετική νομοθεσία παρέμειναν αμετάβλητες ή υπέστησαν ελαφρές μόνο προσαρμογές κατά το 2022.
Key findings
Εάν ληφθεί υπόψη η άνοδος του πληθωρισμού, η σημαντική ονομαστική αύξηση των κατώτατων μισθών μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2021 και 1ης Ιανουαρίου 2022 δεν φαίνεται να βελτίωσε σημαντικά τις πραγματικές συνθήκες διαβίωσης. Κατά την ίδια περίοδο, οι εργαζόμενοι που αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό σε 15 από τα 21 κράτη μέλη με θεσμοθετημένους κατώτατους μισθούς διαπίστωσαν μείωση του μισθού τους σε πραγματικούς όρους.
Εάν συνεχιστούν οι παρούσες πληθωριστικές τάσεις, είναι αμφίβολο το κατά πόσο θα υπάρξουν πραγματικές αυξήσεις των κατώτατων μισθών σε οποιαδήποτε χώρα το 2022, ενώ οι σημαντικές απώλειες της αγοραστικής ικανότητας των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα καταστούν κυρίαρχο χαρακτηριστικό, εκτός εάν το πρόβλημα αντιμετωπισθεί με πρόσθετες αυξήσεις των μισθών ή άλλα μέτρα στήριξης των χαμηλόμισθων εργαζομένων κατά τη διάρκεια του έτους. Χώρες με συστήματα αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και το Λουξεμβούργο, αύξησαν ταχύτερα τους μισθούς με βάση τον πληθωρισμό. Εξάλλου, είναι επίσης δυνατή η θέσπιση ad hoc αυξήσεων, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η προταθείσα οδηγία της ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς παροτρύνει ήδη αρκετά κράτη μέλη να εστιάσουν εκ νέου τον διάλογο στο συγκεκριμένο θέμα και να προετοιμαστούν για αλλαγές σε τομείς όπως ο καθορισμός των κριτηρίων για τη ρύθμιση των μισθών ή ο καθορισμός μισθολογικών αυξήσεων που θα είναι σύμφωνες με τις αναφερόμενες στην πρόταση «διεθνείς τιμές αναφοράς». Για παράδειγμα, η Γερμανία αποφάσισε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό σε 12 ευρώ ανά ώρα, ή κατά σχεδόν 60% του διάμεσου μισθού, τον Οκτώβριο του 2022.
Νέα ευρήματα καταδεικνύουν ότι μόνο στη Δανία, τη Λετονία και τη Νορβηγία διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών σε εθνικό επίπεδο για τον τρόπο που θα προωθηθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και θα αυξηθεί η κάλυψή τους. Η κατάρτιση σχεδίων δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελεί σημαντικό στοιχείο της νέας οδηγίας της ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς και βασική απαίτηση για τα κράτη μέλη.
Οι κατώτατοι μισθοί μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη μείωση των μισθολογικών ανισοτήτων. Για παράδειγμα, ευρήματα που αφορούν την Ισπανία καταδεικνύουν ότι ο αντίκτυπος της αύξησης του κατώτατου μισθού το 2019 κατά 22% οδήγησε στη μεγαλύτερη μείωση της μισθολογικής ανισότητας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ27 κατά το ίδιο έτος. Η συγκεκριμένη μείωση της μισθολογικής ανισότητας υπήρξε πιθανώς αποτέλεσμα της αύξησης του κατώτατου μισθού, η οποία αντιστάθμισε τα υψηλά επίπεδα μισθολογικών ανισοτήτων στην Ισπανία. Το χάσμα αυτό είχε αυξηθεί κατά το έτος που προηγήθηκε της αύξησης του κατώτατου μισθού.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
Table 1: Gross statutory minimum wages, 21 EU Member States, 2021 and 2022 compared
Table 2: Change in monthly minimum wages (%) in collective agreements for 10 low-paid jobs, in nominal terms, 1 January 2020–1 January 2022
Table 3: Addressing low pay in collective bargaining in countries without statutory minimum wages
Table 4: Changes to minimum wage regulations in 2021 for 2022
Table 5: Setting of statutory minimum wages for 2022 in countries where the social partners did not reach an agreement
Table 6: Policy debates on changes to mechanisms for minimum wage setting
Table 7: From minimum to living wage policies – new developments in 2021 and early 2022
Table 8: Plans to increase minimum wages to bring them closer to median wages
Table 9: Changes in policies affecting net take-home pay
Table 10: Influence of proposed EU policy on national minimum wage setting
Table 11: Latest research on minimum wages in the EU, published in late 2020 and 2021
Table A1: Monthly equivalised basic pay rates from the largest collective agreements covering 10 low-paid jobs, January 2021 and January 2022 (national currencies)
Table A2: Monthly equivalised basic pay rates from the largest collective agreements covering 10 low-paid jobs, January 2022 (€)
Table A3: Change in monthly minimum wages in collective agreements, in real terms and in national currencies, between 1 January 2021 and 1 January 2022, for 10 low-paid jobs (%)
List of figures
Figure 1: Proportion of EU employees earning close to the minimum wage (%), by sociodemographic and employment characteristics, EU, 2018
Figure 2: Hourly minimum wages (€), 21 EU Member States, 2022
Figure 3: Year-on-year change in inflation rates (%), Member States, 2021 and 2022
Figure 4: Monthly evolution in inflation, by category, EU, January 2020–April 2022
Figure 5: Changes in minimum wages in real terms (%), 21 EU Member States, January 2021–January 2022
Figure 6: Minimum wages in nominal and real terms (€), Belgium, January 2020–May 2022
Figure 7: Collectively agreed average and median monthly wages (€) in 10 low-paid jobs, January 2022
Figure 8: Change in average monthly minimum wages (%) set in collective agreements for 10 low-paid jobs, in nominal and real terms, 1 January 2020–1 January 2022
Figure 9: Minimum wage setting for 2022 and the role of the social partners
Figure 10: Evolution of average wages by wage quintile, Spain, 2009–2019
Figure 11: Relative change in average wages (%) by wage decile, Spain, 2018 and 2019
Figure 12: Relative change in wage inequality (%), EU Member States, 2018 and 2019
Figure 13: Relative change in average wages (%) by employees’ sociodemographic and employment characteristics, Spain, 2018 and 2019
Figure 14: Relative change in average wages by wage decile, and change in wage inequality, Spain, 2019 (%)
Figure A1: Changes in minimum wages in real terms, selected EU Member States by group, January 2020 to January 2022
- Number of pages
-
76
- Reference nº
-
EF22040EN
- ISBN
-
978-92-897-2266-7
- Catalogue nº
-
TJ-AS-22-001-EN-N
- DOI
-
10.2806/754979
- Permalink
Listen to our Eurofound Talks podcast on minimum wages
In episode 7 of our Eurofound Talks podcast series, we speak with Senior Research Manager Christine Aumayr-Pintar on the importance of minimum wages in the EU, different processes in place, the latest EU developments in ensuring adequate minimum wages, and the growing issue of inflation for low-wage earners.
Cite this publication
Eurofound (2022), Minimum wages in 2022: Annual review, Minimum wages in the EU series, Publications Office of the European Union, Luxembourg
Related publications
Publication series
