Οι τεχνολογίες αυτοματοποίησης και ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, εξελίσσονται ραγδαία και γίνονται όλο και ισχυρότερες και πιο διαδεδομένες. Δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητές οι επιπτώσεις τους στον χώρο εργασίας. Είναι, ωστόσο, σημαντικό όχι μόνο να διερευνώνται οι δεοντολογικές συνέπειες των ψηφιακών τεχνολογιών και οι επιπτώσεις των τεχνολογιών αυτών στις συνθήκες εργασίας, όταν ανακύπτουν, αλλά και να προλαμβάνονται τυχόν ανεπιθύμητες επιπτώσεις που εγείρουν νέες δεοντολογικές προκλήσεις. Χρησιμοποιώντας διάφορες ερευνητικές μεθόδους και αξιοποιώντας προηγούμενες έρευνες σχετικά με τον ψηφιακό χώρο εργασίας, η παρούσα έκθεση αναλύει τις πολυάριθμες επιπτώσεις των ψηφιακών τεχνολογιών στον χώρο εργασίας. Εξετάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις δεοντολογικές αρχές που διακυβεύονται περισσότερο και τους τομείς στους οποίους οι συνθήκες εργασίας είναι πιθανότερο να επηρεαστούν.
Key findings
o Παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των ενδιαφερόμενων φορέων πολιτικής σχετικά με τις δεοντολογικές προεκτάσεις της χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών στην εργασία και την απασχόληση, οι περισσότερες πρωτοβουλίες πολιτικής για τη δεοντολογία και την ψηφιοποίηση εξακολουθούν να έχουν ευρεία εστίαση και δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τη διάσταση του χώρου εργασίας. Οι ανατρεπτικές συνέπειες των ψηφιακών τεχνολογιών στην εργασία –που έχουν τόσο δεοντολογικό όσο και νομικό αντίκτυπο – χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής.
o Παρόλο που τα ζητήματα που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση –ιδίως η δεοντολογία δεδομένων, η αλγοριθμική διαχείριση, η επιτήρηση των εργαζομένων και η διακυβέρνηση της ΤΝ γενικότερα– δεν εξετάζονται συστηματικά στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, έχουν συναφθεί ορισμένες καινοτόμες συλλογικές συμβάσεις σε κλαδικό και εταιρικό επίπεδο. Οι εξελίξεις αυτές καταδεικνύουν την προστιθέμενη αξία του κοινωνικού διαλόγου για την αντιμετώπιση της ψηφιοποίησης της εργασίας.
o Τα νέα πορίσματα διαπιστώνουν μια γενική έλλειψη πολιτικών σχετικά με τη δεοντολογική εφαρμογή και χρήση της τεχνολογίας στον χώρο εργασίας. Για να διασφαλιστεί ότι οι τεχνολογίες σχεδιάζονται, αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται για καλές χρήσεις και όχι για τον κοινωνικό έλεγχο ή αποκλειστικά για κερδοσκοπικούς σκοπούς, είναι καίριας σημασίας να εξετάζονται οι δεοντολογικές παράμετροι καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής της τεχνολογίας.
o Οι συχνότερα επαναλαμβανόμενες δεοντολογικές ανησυχίες που εκφράστηκαν από τους εργαζομένους που ερωτήθηκαν περιστρέφονται γύρω από τον φόβο της μελλοντικής απώλειας της εργασίας καθώς και την ανησυχία για τη μείωση της αξίας της εργασίας τους και την πιθανή απώλεια των δεξιοτήτων που έχουν αποκτήσει. Αυτή η ανησυχία, η οποία μπορεί να είναι επιζήμια για την ευημερία των εργαζομένων εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να μετριαστεί μέσω της παροχής κατάλληλης κατάρτισης προκειμένου να καθοριστούν νέοι εργασιακοί ρόλοι και να προαχθεί μια συμμετοχική προσέγγιση στις τεχνολογικές αλλαγές.
o Τα πορίσματα αποκαλύπτουν ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης στις τεχνολογίες αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανησυχίας για τους φορείς χάραξης πολιτικής και τις επιχειρήσεις. Μπορούμε να οικοδομήσουμε αυτή την αναγκαία εμπιστοσύνη, ενσωματώνοντας τις πρωτοβουλίες πολιτικής που εστιάζουν στη δεοντολογική ψηφιοποίηση του χώρου εργασίας στις εθνικές στρατηγικές ψηφιοποίησης και ΤΝ. Τέτοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη του δεοντολογικού σχεδιασμού και της δεοντολογικής χρήσης της τεχνολογίας, προσπάθειες ενσωμάτωσης της δεοντολογίας στα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, ή πρακτικές οδηγίες για τις επιχειρήσεις για την εφαρμογή μιας δεοντολογικής και ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στον σχεδιασμό και τη χρήση της τεχνολογίας.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
- Table 1: Definitions of vectors of change and examples of associated technologies
- Table 2: Number of stakeholder interviews, by country and type
- Table 3: Overview of exploratory case studies
- Table 4: Fundamental rights most at risk when using AI, advanced robotics and IoT in the workplace
- Table 5: Ethical principles relevant to the use of AI and proposed statements (on which expert consensus was reached)
- Table 6: Ethical principles relevant to the design and use of machine learning applications and proposed statements (on which expert consensus was reached)
- Table 7: Ethical principles relevant to the use of IoT and proposed statements (on which expert consensus was reached)
- Table 8: Areas of concern reported by policy stakeholders consulted in the selected EU Member States
- Table 9: Examples of national legislation on employee representatives’ rights to information and consultation in relation to the impact of digitalisation
- Table 10: Share of employees reporting concerns with regard to the future of their workplace in the seven surveyed EU Member States (%)
- Table 11: Share of employees with concerns about specific workplace dangers of AI (%)
List of figures
- Figure 1: Conceptualisation of the ethical implications of automation and digitisation technologies in the workplace
- Figure 2: Share of enterprises using at least one AI technology in the EU, by establishment size (%)
- Figure 3: Share of enterprises using at least one AI technology in the EU, by sector of activity and purpose (%)
- Figure 4: Share of enterprises using at least one AI technology in the EU, by size of enterprise and purpose (%)
- Figure 5: Share of industry employment exposed to automation by AI in the euro area (%)
- Number of pages
-
68
- Reference nº
-
EF22018
- ISBN
-
978-92-897-2347-3
- Catalogue nº
-
TJ-07-23-333-EN-N
- DOI
-
10.2806/235924
- Permalink
To be notified of this publication and other publications in this area please visit the subscription management centre to update your contact details and subscription preferences.