Najważniejsze zmiany w regulacji czasu pracy w Europie w latach 2021 i 2022 były związane z transpozycją dwóch europejskich dyrektyw: dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy. Skrócenie czasu pracy, zwłaszcza 4-dniowy tydzień pracy, jest przedmiotem coraz częstszych dyskusji w wielu państwach członkowskich UE. W 2022 r. średni tygodniowy czas pracy uzgodniony w ramach rokowań zbiorowych w UE wynosił 38,1 godziny. Wśród przeanalizowanych sektorów, uzgodnione godziny pracy były najkrótsze w administracji publicznej – około 37,7 godzin, czyli wciąż więcej niż ogólna średnia – a najdłuższe w sektorze detalicznym (38,5 godzin). Uzgodnione zbiorowo prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego wynosiło w UE średnio 24,3 dni. Było ono wyższe w UE-14, czyli w państwach członkowskich, które były częścią UE przed jej rozszerzeniem w 2004 r. (25,3 dni), niż w pozostałych państwach członkowskich (zaledwie 20,9 dnia). Gdyby pracować w godzinach uzgodnionych zbiorowo, pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy w UE-27 przepracowaliby średnio 1726 godzin w 2022 r., średnio 1698 godzin w UE-14 i 1822 godziny w pozostałych państwach członkowskich.
Key findings
• Najważniejsze zmiany w czasie pracy w Europie w latach 2021 i 2022 były związane z transpozycją dwóch dyrektyw europejskich: dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy. Skrócenie czasu pracy, zwłaszcza 4-dniowy tydzień pracy, jest coraz gorętszym tematem debat w wielu państwach członkowskich UE.
• Chociaż zwykły tydzień pracy dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy wynosił 39,8 godzin w 2022 r., średni wspólnie uzgodniony normalny tydzień pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w UE wynosił 38,1 godziny. Nowe ustalenia podkreślają, że uzgodniony w rokowaniach zbiorowych normalny tydzień pracy był najkrótszy w administracji publicznej (37,7 godzin) i najdłuższy w handlu detalicznym (38,5 godzin).
• Biorąc pod uwagę znaczący wpływ pandemii COVID-19 na pracę, z ustaleń wynika, że średni zwykły tygodniowy czas pracy pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy zmniejszył się w latach 2019–2022 w 19 państwach członkowskich. W państwach członkowskich, które przystąpiły do UE przed 2004 r. (UE-14), pracowało się jednak niemal godzinę krócej niż w państwach, które przystąpiły do UE w lub po 2004 r. (UE-13), przy czym różnica ta utrzymuje się od ponad dziesięciu lat na stałym poziomie.
• Chociaż prawo do corocznego płatnego urlopu w UE wynosi minimalnie 20 dni, niektóre państwa członkowskie zwiększyły ten minimalny wymiar w drodze ustawodawstwa lub układów zbiorowych pracy. Dzięki uwzględnieniu uprawnień ustalonych w drodze rokowań zbiorowych średni roczny płatny urlop wypoczynkowy wzrósł do 24,3 dni w UE, przy czym więcej dni przysługuje w UE-14 (25,3 dni) i nieco mniej w UE-13 (20,9 dni).
• Przy uwzględnieniu uzgodnionych zbiorowo rocznych godzin pracy, w 2022 r. pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy w UE przepracowali średnio 1726 godzin. Czas ten był krótszy w UE-14 – wynosił 1698 godzin i dłuższy w UE-13 – 1822 godziny. W Estonii i na Węgrzech, gdzie negocjacje zbiorowe nie odgrywają znaczącej roli w określaniu przepisów dotyczących czasu pracy, odnotowano najdłuższy roczny czas pracy wynoszący 1856 godzin, co stanowi równowartość ponad sześciu tygodni więcej niż w przypadku pracowników we Francji, która miała najkrótszy uzgodniony roczny czas pracy.
The report contains the following table and figures.
- Table 1: Average collectively agreed normal annual working time, 2022
- Figure 1: Main statutory provisions regarding maximum weekly working hours, 2022
- Figure 2: Average collectively agreed normal weekly working hours, 2022
- Figure 3: Average collectively agreed normal weekly hours in selected sectors, 2022
- Figure 4: Collectively agreed weekly working hours in the chemicals sector, 2022
- Figure 5: Collectively agreed weekly working hours in the metalworking sector, 2022
- Figure 6: Collectively agreed weekly working hours in the banking sector, 2022
- Figure 7: Collectively agreed weekly working hours in the retail sector, 2022
- Figure 8: Collectively agreed weekly working hours in the public administration sector, 2022
- Figure 9: Average number of usual weekly working hours in main job for full-time employees, 2022
- Figure 10: Average number of usual weekly working hours in main job for full-time employees, EU, 2008–2022
- Figure 11: Minimum number of days of paid annual leave, 2022
- Figure 12: Average collectively agreed normal annual working hours, 2022
- Number of pages
-
46
- Reference nº
-
EF23007
- ISBN
-
978-92-897-2352-7
- Catalogue nº
-
TJ-09-23-442-EN-N
- DOI
-
10.2806/677895
- Permalink
Cite this publication
Eurofound (2023), Working time in 2021–2022, Publications Office of the European Union, Luxembourg.