Środki mające na celu zaradzenie niedoborom siły roboczej: wnioski dla przyszłej polityki

Niedobory siły roboczej w UE ograniczają dostawy produkcji i usług w kilku sektorach, a walka o wykwalifikowanych pracowników jest szczególnie zauważalna w takich krajach jak Austria, Belgia, Czechy, Niemcy i Holandia. Jako że czynniki wywołujące te niedobory różnią się w zależności od sektora, zawodu i regionu, środki mające na celu zaradzenie im muszą być zróżnicowane, począwszy od rozwijania umiejętności, zwiększania atrakcyjności niektórych sektorów i zawodów, aktywizacji niedostatecznie wykorzystywanej siły roboczej po lepsze dopasowywanie podaży do popytu – ustalenia potwierdzają, że problem niedoboru siły roboczej nie dotyczy wyłącznie umiejętności.

Niedobory siły roboczej są szczególnie rozpowszechnione w sektorach o trudnych warunkach pracy, takich jak opieka zdrowotna i opieka długoterminowa. Niski poziom inwestycji w połączeniu ze skutkami pandemii oraz segregacją ze względu na płeć na rynku pracy przyczyniają się do niedoboru pracowników służby zdrowia i pracowników opieki długoterminowej w sektorze, w którym starzenie się społeczeństwa i siły roboczej w UE również dodatkowo nasilą te niedobory w nadchodzących latach.

Wiele środków mających zaradzić niedoborom w sektorach opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej koncentruje się na wynagrodzeniach i warunkach pracy. Chociaż inicjatywy mające na celu rozwiązanie problemu niskich płac w niektórych krajach Europy Środkowej i Wschodniej przyczyniły się do spowolnienia liczby pracowników rozważających pracę za granicą, skupienie się wyłącznie na wynagrodzeniu jest często niewystarczające bez innych czynników jakości życia, które sprawiają, że praca staje się bardziej atrakcyjna, takich jak infrastruktura edukacyjna, większa autonomia w zakresie czasu pracy, dostęp do szkoleń i rozwój kariery oraz poczucie sensu pracy.

Środki mające na celu wykorzystanie istniejącej siły roboczej są szczególnie ważne w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz w kontekście transformacji ekologicznej i cyfrowej, w której niedopasowanie umiejętności jest największą przyczyną niedoborów. W związku z szybkim rozwojem technologicznym i rosnącą potrzebą określenia przyszłych potrzeb w zakresie umiejętności w gospodarce zasobooszczędnej, wspólne wysiłki rządów, partnerów społecznych i organizatorów szkoleń będą miały kluczowe znaczenie dla określenia istniejących potrzeb w zakresie umiejętności i prognozowania przyszłych potrzeb w tym zakresie. Europejski Rok Umiejętności 2023 będzie ważną okazją do promowania skutecznych i sprzyjających włączeniu społecznemu inwestycji w szkolenia w całej Europie.

Środki skierowane do grup, które nie są w pełni wykorzystywane na rynku pracy, muszą zapewniać całościowe wsparcie, aby sprostać czynnikom utrudniającym uczestnictwo w rynku pracy, takim jak problemy zdrowotne i brak dostępu do przystępnej cenowo opieki, a także potrzeby w zakresie szkoleń i doświadczenia zawodowego. Wymaga to ścisłej współpracy partnerów społecznych i innych właściwych organów w kontekście szerzej zakrojonych środków, takich jak polityka równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zachęty podatkowe i świadczenia.