Równouprawnienie płci oznacza równość kobiet i mężczyzn w odniesieniu do ich praw, traktowania, obowiązków, możliwości oraz osiągnięć gospodarczych i społecznych. Równouprawnienie płci ma miejsce, gdy mężczyźni i kobiety mają te same prawa, obowiązki i możliwości we wszystkich warstwach społeczeństwa, a odmienne interesy, potrzeby i priorytety mężczyzn i kobiet są traktowane w ten sam sposób.
Równouprawnienie płci jest podstawową wartością UE, prawem podstawowym, kluczowym elementem wzrostu gospodarczego i nadrzędną zasadą Europejskiego filaru praw socjalnych. W świetle powyższego w ostatnich dziesięcioleciach UE poczyniła postępy w dziedzinie równości płci. Jednak pomimo postępów, które nastąpiły w ciągu dwóch dekad XXI wieku, nierówności płci na rynkach pracy, w zatrudnieniu, jakości życia i pracy utrzymują się. Równouprawnienie płci jest ważnym priorytetem politycznym Komisji Europejskiej, która postawiła sobie za cel wdrożenie nowej europejskiej strategii na rzecz równości płci i poprawę wskaźnika równouprawnienia płci z 2021 r. wynoszącego 68,0 dla UE.
W dniu 5 marca 2020 r. Komisja wdrożyła nową strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025. Główne tematy strategii to: przemoc wobec kobiet, przejrzystość płac i zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć, równowaga płci w zarządach spółek oraz równowaga między życiem zawodowym a prywatnym. Siłą przewodnią strategii jest wizja „Europy, w której kobiety i mężczyźni mogą swobodnie podążać wybraną przez siebie ścieżką życia, gdzie mają równe szanse rozwoju i gdzie mogą w równym stopniu uczestniczyć w naszym europejskim społeczeństwie i nim kierować”. Jednym z pierwszych wyników Strategii jest przedstawiony przez Komisję w dniu 4 marca 2021 r. wniosek w sprawie wiążących środków przejrzystości płac.
W dniach od 25 do 28 października 2021 r. Parlament Europejski z inicjatywy Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (FEMM) zorganizował drugi Europejski Tydzień Równości Płci.Komisje parlamentarne przewodniczyły dyskusjom dotyczącym kwestii związanych z równością płci. W ramach tego tygodnia Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) opublikował również wyniki swojego Indeksu Równości Płci 2021, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia oraz wpływu płci na zdrowie kobiet i mężczyzn oraz dostępu do usług zdrowotnych.
Pandemia COVID-19 ma ogromny wpływ na zdrowie, samopoczucie, jakość życia, rynek pracy i gospodarkę. Wywiera również wieloaspektowy wpływ na równość płci w pracy i w domu. Promowanie równości płci jest centralnym elementem polityki UE w odpowiedzi na kryzys, zgodnie ze strategią na rzecz równouprawnienia płci.
Prace Eurofound dotyczące równości płci są powiązane z priorytetem Komisji na lata 2019–2024 dotyczącym gospodarki, która służy ludziom. Ostatnio Eurofound wniósł wkład w inicjatywę UE dotyczącą równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz w inicjatywę na rzecz przejrzystości płac.
Two out of three net new jobs in the EU over the last two decades have been taken up by women. While the gender employment gap has narrowed in recent decades, women continue to participate less than men in the labour market.
The gender pay gap means that women, on average, earn 14.1% less per hour than men. The pay gap has reduced in around two-thirds of Member States.
Eurofound adopts a gender mainstreaming approach systematically in its research. Where possible and relevant, research findings, including surveys and policy analyses, disaggregate data by gender. Other research projects provide specific analysis relevant to gender equality. The research covers a wider variety of topics from a gender perspective, such as pay and income, minimum wage, care, employment participation, leave, skills and training, work organisation, job quality, working time, work–life balance and social cohesion and convergence, including in pan-European surveys and regular reporting at national level.
Listen to or watch a recording of our International Women's Day 2023 podcast on the work–life challenges of women and men.
The COVID-19 pandemic risks rolling back years of progress on gender equality. Eurofound’s e-survey Living, working and COVID-19 offers an insight into the impact of the pandemic on the lives of EU citizens. Conducted in five rounds during 2020, 2021 and 2022, it allows for comparison of the challenges that arose during the different stages of living through the pandemic. Findings show that COVID-19 has impacted gender equality at home. The pandemic has significantly increased the number of teleworkers in Europe, and women were more likely to work from home during the pandemic than men. Furthermore, the closure of schools and childcare facilities during confinement disproportionately impacted women, who generally assumed greater domestic and care responsibilities.
The findings also reveal a general deterioration of work–life balance among workers in the EU with more women and men reporting work–life conflicts, but women who have to telework and care for small children appear to be struggling most. The percentage of women reporting difficulties was higher in April 2020 than in previous Eurofound surveys. Women are also reporting greater financial strain than men during the pandemic. The COVID-19 survey questionnaire drew on questions used in Eurofound’s pan-European surveys, the European Quality of Life Survey (EQLS) and the European Working Conditions Survey (EWCS).
Eurofound's EU PolicyWatch database collates and maps the national-level policy responses across Europe to the COVID-19 crisis, the war in Ukraine and rising inflation. Some of these measures have a gender dimension.
Eurofound research explores the characteristics and consequences of gender gaps in labour market participation, as well as policies and measures aimed at fostering female labour market participation. Women’s employment and participation rates are still lower than those of men in almost all EU Member States. Eurofound has estimated the cost of this gender employment gap in the EU at more than €320 billion in 2018. Although the cost of the gap is falling, the economic loss is still significantly high. Research also looks at upward convergence in the gender employment gap, assessing which are the best and worst-performing Member States in this regard.
The European Jobs Monitor (EJM) tracks structural change in European labour markets in terms of occupation and sector, giving a qualitative assessment of these shifts using various proxies of job quality. This monitoring includes analysis of patterns of employment change by gender and by job-wage quintile, as well as labour market segregation.
Eurofound research covers a range of topics linking wages and gender, such as variable pay, performance-related pay, low pay and the gender pay gap. Survey research looks at earnings as one of seven indicators of job quality for men and women at work. On minimum wages, an annual review monitors the level of minimum wages across Europe, also measuring coverage rates of workers by gender in 2019 and the link with the gender pay gap. Furthermore, the EJM analyses the extent to which different jobs, occupations and sectors contribute to the gender pay gap. This will be useful for the interpretation of the Commission’s social scoreboard’s indicator on the gender pay gap and for the implementation of the gender-equality principle of the European Pillar of Social Rights.
Eurofound reviewed the first experiences of countries with gender pay transparency measures in 2018. At the Commission’s request, Eurofound has initiated an ad hoc study on measures to promote gender pay transparency in companies, looking at how much they cost and whether companies can see any opportunities. This will feed into the Commission’s impact assessment.
Eurofound’s European Working Conditions Survey (EWCS) covers a range of aspects of working conditions from a gender perspective. In recent questionnaires, gender mainstreaming has been an important topic. The survey monitors occupational, sectoral, time and pay gaps, as well as working time patterns, work–life balance, violence and harassment at work, and health and well-being, including what all this means for sustainable work. The European Working Conditions Telephone Survey (EWCTS) 2021 analysed the multiple dimensions of job quality, comparing the situation in the Member States also by gender.
EWCS analysis will help to inform policies aimed at closing gender gaps in the area of job and employment quality. The knowledge provided is relevant for the principle of gender equality and initiatives to improve work–life balance, as well as those included in the context of the European Pillar of Social Rights and implementation of the European Gender Equality Strategy.
Research also looks at the experience of women in management roles and how their underrepresentation in management can be addressed. It analyses the job quality of both male and female managers, and the impact a management job has on personal life.
Other research analyses the level of female entrepreneurship in Europe and the market gap when it comes to investing in women-led enterprises. It examines the financial hurdles facing female entrepreneurs and the use of private or public funds to invest in this group. In addition, it investigates the prevalence of public finance tools and public support schemes that effectively remove barriers and enable women to become competent entrepreneurs.
The higher participation of women in the labour market has prompted changes in the way European social partner organisations tackle gender issues. Research has also assessed the role of the EU social partners in advancing gender equality, exploring actions taken within the different national frameworks of industrial relations and against the ranking of Member States on EIGE’s Gender Equality Index.
Moreover, Eurofound has worked on a joint project with the International Labour Organization (ILO) to look at working conditions in a global perspective. It expands on gender gaps across the world (1.2 billion workers) and provides evidence on the gendered differences in job quality and on higher risk of women to be exposed to sexual violence; the latter is also identified in EWCS 2015.
The European Quality of Life Survey (EQLS) also covers the gender dimension, in relation to issues such as employment, income, risk of poverty, household composition and well-being, education, family and care responsibilities, health and work–life balance.
Both the EWCS and EQLS data contribute to the policy debate on reconciliation issues and work–life balance for men and women. The EQLS looks at the difference between men and women in their levels of life satisfaction or happiness. The gendered division of unpaid work, in relation to for example childcare or caring for elderly relatives, is also covered in the EQLS.
Research on patterns of social mobility for men and women across the EU looks at barriers to equal opportunities and policies to promote it. It highlights the increasingly important gendered patterns of social mobility in different countries.
Eurofound cooperates with the European Institute for Gender Equality (EIGE) on gender-related topics. Eurofound is a key data provider for EIGE’s Gender Equality Index and is involved in the working group for this indicator. Following on for a number of collaborations in 2022, other areas for cooperation between the two Agencies in 2023 include research related to the impact of the transition to a carbon neutral economy, as well as that on care, the working life of essential workers, the impact of the war against Ukraine from a gender perspective and in relation to integration of refugees, the socioeconomic impact of COVID-19 on women and gender equality, and platform work.
Gender equality is a core value of the EU, a fundamental right, a critical component of economic growth and a key principle of the European Pillar of Social Rights. In this light, the EU has been making progress in the gender equality field over the past decades, albeit at a slow pace. The Gender Equality Index score for the EU in 2023 is 70.2 points out of 100, surpassing 70 points for the first time. This is an improvement of 1.6 points since the 2022 edition and the highest year-on-year increase since 2013. Two decades into the 21st century, gender inequalities persist in many areas, including in employment, working conditions and quality of life. As part of the European Commission’s work programme, gender equality remains an important policy priority, with the goal being to roll out the European Gender Equality Strategy.
On 5 March 2020, the Commission launched a new Gender Equality Strategy 2020–2025. The Strategy’s main topics are: violence against women; pay transparency and the gender pay gap; gender balance on company boards; and work–life balance. It is also guided by the vision of ‘a Europe where women and men are free to pursue their chosen path in life, where they have equal opportunities to thrive, and where they can equally participate in and lead our European society’. As one of the first deliverables of the Strategy, the Commission presented a proposal for a pay transparency directive on 4 March 2021, which was backed by the European Parliament on 5 April 2022. The Parliament, EU Council and Commission reached a provisional agreement on the directive on 30 November 2022. The Council adopted the directive on 24 April 2023.
In October 2023, the European Parliament holds its fourth European Gender Equality Week, at the initiative of the Women’s Rights and Gender Equality Committee (FEMM). During the week, the European Institute for Gender Equality (EIGE) also publishes the findings of its Gender Equality Index 2023.
The COVID-19 pandemic has had vast implications on health, well-being, quality of life, the labour market and the economy. It has also had a multifaceted impact on gender equality at work and at home. Promoting gender equality is at the heart of the EU policy response to the crisis, in line with the Gender Equality Strategy.
Eurofound’s work on gender equality links in with the Commission’s 2019–2024 priorities on an economy that works for people and a new push for European democracy. Eurofound has contributed in the recent past to the EU initiative on work–life balance and on the pay transparency initiative.
W swoich badaniach Eurofound konsekwentnie uwzględnia aspekt płci. Tam, gdzie to możliwe i istotne, wyniki badań, w tym ankiet i analiz polityki, grupują dane według płci. Inne projekty badawcze dostarczają szczegółowych analiz związanych z równouprawnieniem płci. Badania, w tym badania ogólnoeuropejskie i regularne raporty na szczeblu krajowym, obejmują szerszą gamę tematów z perspektywy płci, takich jak wynagrodzenie i dochód , płaca minimalna , opieka, udział w zatrudnieniu , urlopy , umiejętności i szkolenia , organizacja pracy , jakość pracy , czas pracy , równowaga między życiem zawodowym a prywatnym oraz pozytywna konwergencja wynagrodzeń .
Pandemia COVID-19 stwarza ryzyko cofnięcia postępu w zakresie równości płci o wiele lat. Wyniki elektronicznej ankiety Eurofound Życie, praca i COVID-19 przedstawiają wpływ pandemii na życie obywateli UE. Ankieta, przeprowadzona w kilku turach w latach 2020 i 2021, umożliwia porównanie wyzwań, które wystąpiły na różnych etapach pandemii. Wyniki pokazują, że pandemia COVID-19 wpływa na równość płci w domu. Pandemia w istotnym zakresie zwiększyła liczbę telepracowników w Europie, szczególnie wśród kobiet. Ponadto zamykanie szkół i placówek opieki nad dziećmi na czas obostrzeń w nieproporcjonalny sposób wpłynęło na życie kobiet, gdyż to one zazwyczaj w zwiększonym stopniu przejmowały zadania domowe i opiekuńcze.
Wyniki wskazują również na ogólne pogorszenie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym wśród pracowników w UE, przy czym coraz więcej kobiet i mężczyzn wskazuje na konflikt między życiem zawodowym a prywatnym, ale kobiety, które muszą jednocześnie pracować zdalnie i opiekować się małymi dziećmi, wydają się zmagać z największymi trudnościami. Kobiety wskazywały również na większe obciążenie finansowe niż mężczyźni podczas pandemii. W ankiecie elektronicznej dotyczącej pandemii COVID-19 wykorzystano pytania z ogólnoeuropejskich badań Eurofound, EQLS i EWCS.
W maju 2020 r. Eurofound uruchomił COVID-19 EU PolicyWatch, bazę danych zestawiającą i przedstawiającą reakcje polityczne na szczeblu krajowym podczas pandemii wprowadzone w całej Europie. W niektórych z tych środków uwzględniono aspekt płci.
Badanie Eurofound analizuje cechy i konsekwencje różnic między płciami w zakresie uczestnictwa w rynku pracy, a także polityki i środki mające na celu wspieranie udziału kobiet w rynku pracy. Prawie we wszystkich państwach członkowskich UE wskaźnik zatrudnienia i aktywności zawodowej kobiet nadal jest niższy niż w przypadku mężczyzn. W 2018 r. Eurofound oszacował roczny koszt tej różnicy w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn w UE na ponad 320 mld euro. Choć koszt luki spada, straty gospodarcze są nadal znacząco wysokie. Badanie uwzględnia również zjawisko pozytywnej konwergencji różnic w zatrudnieniu ze względu na płeć i wskazuje, które państwa członkowskie osiągają najlepsze oraz najgorsze wyniki pod tym względem.
Europejski Monitor Pracy (EJM) śledzi zmiany strukturalne na europejskich rynkach pracy według zawodów i branż i przedstawia jakościową ocenę tych zmian przy użyciu różnych wskaźników jakości pracy. Monitorowanie to obejmuje analizę wzorców zmian zatrudnienia według płci oraz według kwintyla wynagrodzenia, a także segregację na rynku pracy.
Badania Eurofound obejmują szereg wątków analizujących wynagrodzenie ze względu na płeć, takich jak wynagrodzenie zmienne, wynagrodzenie zależne od wyników, niskie wynagrodzenie i zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć. W badaniach ankietowych analizuje się zarobki jako jeden z siedmiu wskaźników jakości pracy dla pracujących mężczyzn i kobiet. Jeśli chodzi o płace minimalne, w corocznym przeglądzie monitoruje się poziom płac minimalnych w całej Europie, mierząc również wskaźniki dla pracowników według płci w 2019 r. oraz związek ze zróżnicowaniem wynagrodzenia ze względu na płeć. Ponadto EJM analizuje, w jakim stopniu różne miejsca pracy, zawody i branże mają wpływ na zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć. Będzie to przydatne do interpretacji opracowanego przez Komisję wskaźnika z tabeli wyników społecznych dotyczącego zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć oraz do wdrożenia zasady równości płci, elementu Europejskiego filaru praw socjalnych.
W 2018 r. Eurofound przeanalizował pierwsze doświadczenia krajów, które wprowadziły środki przejrzystości wynagrodzeń ze względu na płeć. Na wniosek Komisji Eurofound zainicjował badanie środków mających na celu promowanie przejrzystości wynagrodzeń ze względu na płeć w przedsiębiorstwach, w celu sprawdzenia, jakie są ich koszty i czy przedsiębiorstwa widzą jakieś możliwości ich wprowadzenia. Wynik zostanie uwzględniony w dokonywanej przez Komisję ocenie skutków.
Europejskie badanie warunków pracy (EWCS) prowadzone przez Eurofound obejmuje szereg aspektów warunków pracy z perspektywy płci. Uwzględnianie aspektu płci stanowiło istotny element najnowszych ankiet.Badanie monitoruje różnice zawodowe, branżowe, czasowe i płacowe, a także wzorce czasu pracy, równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, przemoc i mobbing w pracy oraz zdrowie i dobre samopoczucie, w tym ich znaczenie dla zrównoważonej pracy.
Analiza EWCS pomoże w kształtowaniu polityki mającej na celu zniwelowanie różnic między płciami w obszarze pracy i jakości zatrudnienia . Uzyskana wiedza jest istotna dla zasady równości płci i inicjatyw mających na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, a także inicjatyw uwzględnionych w kontekście Europejskiego filaru praw socjalnych.
Badania dotyczą również doświadczeń kobiet na stanowiskach kierowniczych oraz sposobów rozwiązania problemu ich niedostatecznej reprezentacji w strukturach zarządczych. Analizują one jakość pracy menedżerów płci męskiej, jak i żeńskiej oraz wpływ pracy na stanowisku kierowniczym na życie osobiste.
Inne badania analizują poziom przedsiębiorczości kobiet w Europie i lukę rynkową, jeśli chodzi o inwestowanie w przedsiębiorstwa zarządzane przez kobiety. Badają one przeszkody finansowe, z jakimi borykają się kobiety-przedsiębiorcy, oraz wykorzystanie środków prywatnych lub publicznych do inwestowania w tę grupę. Ponadto badają rozpowszechnienie narzędzi finansów publicznych i programów wsparcia publicznego, które skutecznie usuwają bariery i umożliwiają kobietom zostanie kompetentnymi przedsiębiorcami.
Wyższy udział kobiet w rynku pracy zapoczątkował proces zmiany sposobu, w jaki organizacje partnerów społecznych w Europie podchodzą do kwestii związanych z płcią. W badaniu oceniono również rolę partnerów społecznych UE w promowaniu równouprawnienia płci, analizując działania podejmowane w różnych krajowych ramach stosunków pracy oraz w porównaniu z rankingiem państw członkowskich według wskaźnika równouprawnienia płci EIGE.
Ponadto Eurofound współpracował z Międzynarodową Organizacją Pracy (MOP) przy projekcie badającym warunki pracy z perspektywy globalnej. Projekt ten szerzej ujmuje kwestię różnic między płciami na całym świecie (1,2 miliarda pracowników) i przedstawia dowody na występowanie różnic w jakości pracy ze względu na płeć oraz wyższego ryzyka narażenia kobiet na przemoc seksualną; to ostatnie zjawisko odnotowano również w badaniu EWCS 2015.
W ramach europejskiego badania jakości życia (EQLS) także badano aspekt płci w odniesieniu do zagadnień takich jak: zatrudnienie, dochód, ryzyko ubóstwa, skład gospodarstwa domowego a samopoczucie, wykształcenie, obowiązki rodzinne i opiekuńcze, zdrowie oraz równowaga między życiem zawodowym a prywatnym.
Zarówno dane z EWCS, jak i EQLS wnoszą wkład w debatę polityczną dotyczącą kwestii godzenia życia zawodowego i prywatnego i ich równowagi w odniesieniu do mężczyzn i kobiet. Badanie EQLS analizuje różnicę między mężczyznami i kobietami pod względem poziomu szczęścia lub zadowolenia z życia. W badaniu tym uwzględniono również podział pracy niezarobkowej ze względu na płeć, w związku na przykład z opieką nad dziećmi lub opieką nad starszymi członkami rodziny.
Badania nad wzorcami mobilności społecznej mężczyzn i kobiet w całej UE dotyczą barier dla równych szans i polityk, które je promują. Podkreślają coraz większe znaczenie odmiennych wzorców mobilności społecznej ze względu na płeć w różnych krajach.
Eurofound współpracuje z Europejskim Instytutem ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) w pracach nad zagadnieniami związanymi z płcią. Eurofound jest głównym dostawcą danych dla badania wskaźnika równouprawnienia płci EIGE i aktywnie uczestniczy w pracach grupy roboczej ds. tego wskaźnika. Obie agencje pracowały przy wspólnym projekcie dotyczącym pozytywnej konwergencji dla różnych wymiarów wskaźnika równouprawnienia płci. Inne obszary współpracy obejmują społeczno-ekonomiczny wpływ pandemii COVID-19 na kobiety i na równość płci, analizę tematyczną EJM na temat płci i wieku, a także badania dotyczące pracy w modelach platformowych.
