Disclaimer: Voorliggende informatie is beschikbaar gemaakt als openbare dienstverlening; deze is noch door Europese Stichting tot Verbetering van de Levens- en Arbeidsomstandigheden bewerkt noch goedgekeurd. Voor de inhoud zijn alleen de auteurs verantwoordelijk.
Een kwart van de arbeidsongeschikten (WAO’ers) vindt binnen acht maanden werk nadat zij zijn herkeurd voor de WAO. Dat blijkt uit een onderzoek, uitgevoerd in opdracht van uitkeringsinstantie UWV, dat in de zomer van 2007 is gepubliceerd. De mensen die wel werk vinden, krijgen meestal een tijdelijk contract of werken op uitzendbasis. Deze uitkomsten laten volgens vakcentrale FNV zien dat de effectiviteit van de herbeoordelingen voor de WAO minder rooskleurig zijn dan indertijd werd voorzien.
Veel tijdelijke contracten
Een kwart van de arbeidsongeschikten (WAO’ers) vindt binnen acht maanden werk nadat zij zijn herkeurd voor de WAO. In het onderzoek gaat het om WAO’ers die in 2006 met een vermindering of een beëindiging van hun uitkering te maken kregen. De mensen die wel werk vinden, krijgen meestal een tijdelijk contract of werken op uitzendbasis. Van de herbeoordeelde WAO’ers geeft 37% aan dat zij er in inkomen duidelijk op achteruit is gegaan. Een kwart van de werkhervatters die wel werk hebben, zegt wel opzoek te zijn naar een andere baan. Vaak is dit omdat het huidige werk tijdelijk is, niet passend is of te weinig oplevert. Dat blijkt uit een onderzoek van bureau Astr i, uitgevoerd in opdracht van uitkeringsinstantie UWV, dat in de zomer van 2007 is gepubliceerd. Het onderzoek wordt jaarlijks herhaald om de arbeidsmarkpositie en inkomensgevolgen van voormalige WAO’ers in kaart te brengen en te volgen.
Sinds 2004 worden de 340.000 arbeidsongeschikten van 50 jaar en jonger opnieuw gekeurd. Dat gebeurt volgens nieuwe criteria. De nadruk ligt nu meer dan voorheen op het werkvermogen van de arbeidsongeschikte dat nog wel bestaat. De WAO’ers worden nu vaker gedeeltelijk goedgekeurd. Zolang zij nog geen werk hebben, hebben zij recht op een uitkering ingevolge werkloosheid. Bovendien worden zij door uitkeringsinstantie UWV, opdrachtgever van het onderzoek, actief begeleid naar werk.
Ontevreden over begeleiding naar werk
De WAO’ers die na acht maanden geen werk hebben, zijn niet erg positief over hun baankansen. Slechts een derde van de werkzoekenden verwacht binnen een jaar iets te vinden. Bijna de helft noemt gezondheidsbeperkingen als reden voor hun lage kans, al dan niet in combinatie met hun leeftijd. Over de begeleiding door het UWV is 60% ontevreden. Cliënten voeren als reden aan dat zij het niet eens zijn met de uitslag van de herbeoordeling, of dat zij er sterk in inkomen op achteruit zijn gegaan. Ook geldt voor de ontevreden cliënten dat zij een relatief slechte gezondheid of een lage opleiding hebben.
Weinig rooskleurig perspectief
Volgens de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) laten de resultaten zien dat de effectiviteit van de herbeoordelingen lang niet zo rooskleurig is als wel is voorgehouden. Het is mooi dat sommigen werk vinden, maar het gaat om de duurzaamheid van het nieuwe werk. Als de meesten via tijdelijke baantjes aan het werk zijn, is van duurzaamheid nauwelijks sprake. Helaas zitten werkgevers toch nog niet te wachten op gedeeltelijk arbeidsgeschikte werknemers, concludeert de FNV.
Deze kritiek neemt niet weg dat de werkhervatting in 2006 hoger is dan in 2005. In 2005 kwam 20% binnen acht maanden aan het werk. Waaraan deze lichte stijging van 5% kan worden toegeschreven, kan het UWV niet zeggen. Het onderzoek is uitsluitend bedoeld om te volgen hoe het deze groep voormalige arbeidsongeschikten vergaat op de arbeidsmarkt. Dat een kwart van hen werk vindt is een mooi resultaat. Maar het UWV ziet ook dat sommige cliënten erg ver van de arbeidsmarkt af staan. Hierdoor neemt de kans op werk af en neemt de vraag om begeleiding door het UWV toe.
Marianne Grünell, HSI
Astri, Ir. C.G.L. van Deursen (2007) Herbeoordeeld …. En dan? Stand van zaken acht maanden na de uitslag van 2005 en 2006, Leiden april 2007