Levensomstandigheden en kwaliteit van het bestaan

Belangrijke beleidsboodschappen

De belangrijkste bevindingen van het onderzoek van Eurofound dienen als input voor beleidsmakers om een aantal van de belangrijkste kwesties op dit gebied aan te pakken.

• De perceptie van spanningen in de samenleving heeft de grootste schadelijke impact op het vertrouwen in instellingen. De kwaliteit van openbare diensten is een belangrijke drijvende kracht voor het vergroten van het vertrouwen in instellingen.
• Er is niet alleen behoefte aan meer, maar ook aan flexibelere langdurige zorg. De beschikbaarheid van thuiszorg en -ondersteuning moet worden verbeterd, met name in de EU-lidstaten met de laagste inkomens.
• Aangezien snelle toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg, sociale zorg en langdurige zorg als voordeel heeft dat vroegtijdig kan worden ingegrepen en veranderende behoeften in kaart kunnen worden gebracht, kan voorkomen worden dat problemen op het vlak van langdurige zorg erger worden.
• De geestelijke-gezondheidsproblemen van jongeren nemen toe, maar het is niet duidelijk of dit een kwestie is van een inderdaad hogere incidentie, of dat dit komt door betere diagnose en een toegenomen bewustzijn van deze problematiek. Geestelijke gezondheid hangt nauw samen met andere problemen van jongeren en kan zowel oorzaak als gevolg zijn van ongelijkheid. Risicofactoren voor de geestelijke gezondheid zijn onder meer handicaps en langdurige ziekte, gezinsproblemen, (relatie)problemen met leeftijdsgenoten en intensief gebruik van sociale media.
• Hoewel het vertrouwen en de sociale cohesie in de EU zich sinds de financiële crisis in grote lijnen hebben hersteld, heeft de uitbraak van COVID-19 aanzienlijke gevolgen gehad voor het welzijn in de landen die het hardst door de pandemie zijn getroffen.
• Jongeren komen naar voren als een van de grootste verliezers van de lockdown: samen met werklozen geven zij de laagste score aan hun welzijn, hoewel er sinds het begin van de pandemie sprake is van enige verbetering. Hoewel de algemene tevredenheid en het optimisme sinds april 2020 zijn toegenomen, voelen jongeren zich nog steeds uitgesloten van de maatschappij en lopen zij nog steeds het grootste risico op depressie, waaruit blijkt dat zij grotere nadelen ondervinden van de beperkingen tijdens de lockdown.
• Maatregelen om de risico’s voor de geestelijke gezondheid van werklozen en jongeren als gevolg van COVID-19 te beperken, zijn van cruciaal belang als zich nog meer golven van het coronavirus gaan voordoen. Bestaande beleidsmaatregelen moeten gerichte steun omvatten om werkzoekenden weer op weg te helpen zodat ze het hoofd kunnen bieden aan de gevolgen van de pandemie, en ervoor zorgen dat jongeren volledig aan de samenleving kunnen deelnemen.
• De COVID-19-crisis heeft het optimisme uitgehold en het evenwicht tussen werk en privéleven voor vrouwen meer aangetast dan voor mannen. Alleen door deze schade te herstellen, kan worden gewaarborgd dat vrouwen niet onevenredig voor de pandemie betalen.
• Ervoor zorgen dat burgers vertrouwen houden in nationale en Europese instellingen moet in tijden van crisis centraal staan, omdat de naleving van maatregelen om COVID-19 tegen te gaan in hoge mate afhangt van de mate van vertrouwen in instellingen en wetenschappelijk advies. De toename van vertrouwen in de overheid waarvan melding wordt gemaakt door respondenten die hebben geprofiteerd van ondersteuningsmaatregelen, vormt tevens een duidelijke boodschap aan de nationale overheden en de EU.

During 2021–2024, Eurofound’s research will provide an important insight into the challenges and prospects in the area of living conditions and quality of life in the EU and the role played by various initiatives aimed at alleviating the social hardship of various groups of citizens. Of particular interest are the implications for older people and care needs, youth and their social inclusion and social mobility, and the varying consequences of the crisis on men and women.

Public services across the EU played a major role in addressing the COVID-19 crisis while facing significant challenges and they will be assessed in greater detail, focusing on issues such as quality, access and affordability. As previous findings have shown, the crisis has had disproportionate effects on certain groups according to age, care responsibilities and work-life balance, and Eurofound will analyse this further.

In coordination with the European Institute for Gender Equality (EIGE), Eurofound intends to research the multidimensional gender gap by investigating the impact on men and women of the COVID-19 crisis in terms of employment participation, material living conditions and well-being – in order to identify the differences and assess its effect on gender gaps.

Eurofound’s research aims to assist policy action addressing the challenges and opportunities for the EU and national levels in the area of living conditions and quality of life. In particular, it will monitor the impact of COVID-19 and the ensuing economic crisis by providing knowledge on status, trends, risks, as well as ways to improve living conditions in the EU. Eurofound will focus on identifying and analysing pressing issues for the most vulnerable groups, specifically older citizens and young people. Eurofound will also inform policymakers by producing evidence on trends and drivers in relation to the delivery of public services, also linking in, for example, with the European Pillar of Social Rights.

The Agency’s work plan is aligned with the European Commission’s political guidelines over the next four years, directly feeding into a number of key policy areas aimed at creating a strong social Europe. In particular, the research will support policy initiatives and activities linked with the implementation of the European Gender Equality Strategy 2020–2025, the Youth Guarantee, the Child Guarantee and the European Semester and its country-specific recommendations.

• European Commission: Priorities 2019–2024: An economy that works for people
• European Commission: Priorities 2019-2024: Promoting our European way of life
• European Commission: Priorities 2019–2024: A new push for European democracy

In 2024, Eurofound continues to monitor trends in living conditions and quality of life, against the backdrop of the health-related and economic fallout of the COVID-19 pandemic, the implications of the war in Ukraine, rising energy prices, and increases in costs of living. Building on the various rounds of the Living, working and COVID-19 e-survey, as well as on data gathered in 2023, the Agency investigates the impact of these challenges on the living conditions of Europeans.

The European Working Conditions Survey (EWCS) commences in 2024, including some questions on working conditions and living conditions relevant to the aftermath of COVID-19. The European Quality of Life Survey (EQLS) follows in 2026 using lessons drawn from the 2024 EWCS.

Research concludes on identifying groups not covered by social protection, due to coverage gaps and non-take-up of minimum income and unemployment schemes. It also looks at adequacy of these benefits, digitalisation of application procedures, linked service entitlements and sanctioning measures. Eurofound also publishes its findings on EU citizens’ rights and opportunities to live independently. It analyses the situation faced by various vulnerable groups and provides an overview of measures that facilitate family- and community-based care and support in the Member States.

Building on previous work on young people, research concludes on the life and prospects of young people in the post-pandemic era. Using new data collected in 2023, this research assesses the long-term impact of the pandemic on this group, looking into changes in the social situation of young people, as well as their quality of life, mental health and future prospects.

Analysis of the monitoring framework of the European Child Guarantee comes to an end in 2024, while new research starts to support national governments and the EU institutions in the implementation and evaluation of the Child Guarantee since it came into force. This work investigates the Member States’ levels of performance and their disparities, building on its previous work on convergence. It focuses on the workforce needed to deliver the Child Guarantee in areas of early childhood education and care, education, healthcare and other relevant sectors.

Considering the importance of care provision in EU societies, new research investigates informal care provision in the EU, the challenges faced by informal caregivers, and the measures in place to support them. This research considers care provided to people of all ages, while taking into consideration the diversity among informal carers. 

Eurofound launches new research on mental health services, investigating trends in and prevalence of mental health problems for different groups and how these needs are met in various countries in light of the pandemic and the arrival of Ukrainian refugees.